TAÇ MAHAL :
Tac Mahal, Babür İmparatorluğu'nun 6. hükümdarı Şah Cihan (Şah-ı
Cihan:Dünyanın Şahı) (1593-1666) tarafından, o zamanki imparatorluğun başkenti
olan Hindistan'ın Agra şehrinde, Jumna (Yamuna) Nehri'nin kıyısında
yaptırılmıştır. (Babür Şah'ın Hindistan da kurduğu Türk İmparatorluğu,
Hindistan'da 332 yıl (1526-1858) egemen oldu.)
Bir isyanı bastırmak için ordularıyla Burhanpur'a giden Şah
Cihan'a, dokuz aylık hamile olmasına rağmen her zamanki gibi eşi Mümtaz Mahal
(Ercümend Banu Begüm) de eşlik etmişti. Mümtaz Mahal, 14. çocuklarını
doğururken öldü.(1631)Şah Cihan, eşinin ölümünden sonra 2 yıl yas tuttu. Artık
devlet işlerine ilgisini kaybeden hükümdar, teselliyi sanat ve mimaride buldu.
Eşinin ölümünün ertesi yılı 1632'de Tac Mahal'in temeli atıldı.
Yapımı Efsaneye göre yapımı
bittikten sonra, türbe işçilerinin kolları aynı yapıttan bir tane daha
yapılmaması için kesilmiştir. Bugün Hindistan'ın en fazla turist çeken bölgesi.
Ancak çevresinde oluşan çarpık yapılaşma, bu tarihi yapıtın geleceğini tehdit
ediyor. Bulunduğu şehrin bir çok noktasından açıkça görülebilen Tac Mahal,
Türk-İslam Mimarisi'nin en önemli yapıtları arasında yer almaktadır.
Dünyada ask için dikilmiş en büyük ve en güzel anıt olarak kabul
edilen bu türbe, Şah Cihan'ın büyük bir aşkla sevdiği eşi Ercümend Banu
Begüm'ün doğum sırasında ölümü üzerine, onun anısına yaptırılmıştır.(Çocuk
doğururken ölen kadınların kutsal olduğuna inanılır.)
Yapının mimarları; Mimar Sinan'ın talebelerinden Mehmet İsa Efendi
ve Mehmet İsmail Efendi ile yapıdaki yazıları yazan Hattat Serdar Efendi,
eserin yapımı için Şah Cihan tarafından İstanbul'dan davet edilmişlerdi.
1632'de inşasına başlanan eser, 20 yıl sonra 1652'de tamamlanmıştır.
Tac Mahal'in yapımında parlak, ince mavi damarları olan beyaz
mermer kullanılmıştır. Aynı mermerden yapılan ve yerden yüksekliği 82 metre
olan kubbe, Mimar İsmail Efendi tarafından yapılmış ve 1648 yılında
tamamlanmıştır.
Babür İmparatoru Şah Cihan'ın, doğum sırasında ölen eşi Mümtaz
Mahal'in anısına Agra'da yaptırdığı Tac Mahal anıt mezarının 1863-1869 yılları
arasında Samuel Bourne tarafından çekilen fotoğrafı.
Tac Mahal'in yandan görünüşü.Kubbe üzerinde altınlı bir alem
vardır. Türbenin beyaz mermerden 4 minaresi vardır. Anıtın dört yanına Hattat
Serdar Efendi tarafından Yasin suresinin tamamı yazılmıştır.
İnşaatta çok sayıda ustanın da yanı sıra, günde 20 bin işçinin
çalışmasıyla türbe 1643'te, çevresindeki avlu ve yapılar 1649'da bitirildi. Tac
Mahal, 20 yılda 1652'de bütünüyle tamamlandı.
Agra ilinin dışında Yamuna Irmağı'nın kıyısında, 305x580 metre
ölçülerinde dikdörtgen avluda yer alan Tac Mahal, dört cephesinin ortalarında
33 metre yüksekliğindeki taç kapılarıyla 75 metre yüksekliğindeki anıt kubbeyi
çevreliyor.
İç mekanı örten 30 metre yüksekliğindeki alt kubbeyle üst kubbe
arasında türbe mekanı kadar ölü hacim var.
Mümtaz Mahal ve Şah Cihan'in sandukaları üst katta, kubbenin
altındadır. Sandukaların bulunduğu yerdeki kubbede insan ağzından çıkan her ses
7 kez yankılanacak şekilde bir akustiğe sahiptir. Şah'ın ve eşinin asıl
lahitleri ise, en alt katta bulunmaktadır.
Tac Mahal'in yüz binlerce akik, sedef ve firuze gömülü olan
duvarlarında ayrıca 42 zümrüt, 142 yakut, 625 pırlanta ve 50 adet çok iri inci
vardır.
Romantik görünüşü ile herkesi büyüleyen, Doğulu Batılı birçok ünlü
yazar ve şaire ilham kaynağı olan Tac Mahal, mehtaplı gecelerde bile aydan daha
parlak görünür.
Tac Mahal, 1983’ten bu yana UNESCO'nun Dünya Miras Listesi'nde yer
almaktadır.
En yaygın efsane Efsaneye
göre kubbeyi desteklemek için yapılan iskele, kubbeden daha fazla masraf ve iş
gücü gerektirmişti. İnşaatın bitimine yakın Şah Cihan'a iskeleyi sökmenin 5 yıl
alacağı bilgisi verilmesi üzerine Şah Cihan, herkesin söktüğü tuğlanın
kendisine kalacağı şeklinde bir emir yayınlamış ve iskele bir gecede
sökülmüştü.
Dünyanın yeni yedi
harikasından biri İsviçre merkezli New7Wonders Vakfı, dünyanın yeni yedi
harikasını belirlemek için başlattığı yarışmaya 21 finalist eser katıldı.
Dünyanın dört bir yanından yaklaşık 100 milyon kişi cep telefonu ve Yeni 7
Harika adlı internet sitesinde 6 yıl boyunca oy kullanarak dünyanın yeni 7
harikasını seçti. Cep telefonu ve internet oylarıyla belirlenen dünyanın yeni 7
harikası, 7 Temmuz 2007'de Portekiz'in başkenti Lizbon'da ilan edildi. Dünyanın
yeni 7 harikası; Ürdün'deki Petra Antik Kenti, Çin Seddi, Brezilya'daki
Kurtarıcı İsa Heykeli, Peru'daki Machu Picchu Antik Kenti, Meksika'daki Chichen
Itza Piramidi, İtalya'nın Roma kentindeki Kolezyum ve Hindistan'daki Tac Mahal
anıtmezarı şeklinde sıralandı.